Wat als je een collega aan het coachen bent en je stelt samen een te hoog, te moeilijk doel, zonder tussenstappen? De kans is dan groot dat iemand het doel niet behaalt of eerst allerlei faalervaringen opdoet die de motivatie verkleinen.

Wat als je een collega aan het coachen bent en je geeft een te gemakkelijke opdracht? Dan zal iemand zich wellicht niet serieus genomen voelen.

Goede haalbare maar ook uitdagende doelen zijn dus essentieel!

Het is belangrijk dat je onderzoekt hoe je iemand in de ‘zone van de naaste ontwikkeling’ krijgt (Vygotski). Dat is de kloof tussen “het werkelijke ontwikkelingsniveau” dat mensen zelfstandig kunnen volbrengen en het “potentiële ontwikkelingsniveau” dat mensen kunnen bereiken als ze de interactie samen jou aangaan. Samenwerking in een taak die net buiten het bereik is van wat je collega op eigen kracht kan.

Wat je collega zelfstandig kan, is de actuele ontwikkeling. Waar je collega hulp bij nodig heeft, is de naaste ontwikkeling. Het gebied ertussen is de zone van naaste ontwikkeling: activiteiten die je collega nog niet zelfstandig kan, maar wel wanneer het sociale ondersteuning krijgt bij de uitvoering ervan. De taak is dan uitdagend maar haalbaar waardoor mensen succeservaringen beleven.

Daarbij is het belangrijk dat mensen een positieve mindset hebben ten opzichte van hun eigen leerpotentieel. Ze moeten geloven dat ze nieuwe dingen kunnen leren door moeite te doen, energie te investeren en vol te houden (de befaamde “growth mindset”). In dit verband zijn succeservaringen van groot belang: succeservaringen voeden de inschatting van doeltreffendheid (self-efficacy) en de “growth mindset” en versterken de motivatie om gelijkaardige taken aan te vatten die de collega de kans geven de eigen grenzen te verleggen.

Hoe doe je dat dan?
Verken goed wat iemand al zelf kan. Bijvoorbeeld met de zelfscan of de excellijst met vaardigheden per sector en functieniveau.
Vraag wat iemands ultieme doel of doelen zijn en verdeel die samen in kleine haalbare stappen. Begin met wat iemand nog net kan, herhaal die stap en vier het succes. Zet dan pas de volgende stap!

Voor sommige mensen is het fijn om af te strepen wat je gehad hebt. Zo sta je stil bij alles wat al bereikt is.

Succes!