De leertijd is schaars in de zorg. En het ziet er niet naar uit dat dat in de nabije toekomst heel erg gaat verbeteren i.v.m. het arbeidsmarkttekort. Dat vraagt creatief gebruik maken van de beschikbare tijd bijvoorbeeld door gamification, werkplekleren, online leren, microlearning of de inzet van ambassadeurs uit het team die ondersteunen op de werkplek zelf. Leren leuk maken helpt om mensen te motiveren hier tijd aan te besteden. Een leven lang leren is essentieel voor zorgprofessionals gezien de snelheid van de ontwikkelingen.
Maar het is net zo belangrijk om stil te staan bij het rendement van je leeractiviteit. De zogenaamde ROI, Return On Investment. Is de gekozen methode effectief? Laten mensen ander gedrag zien? Blijft de nieuwe kennis hangen? Worden de aangeleerde vaardigheden ook echt toegepast. En heeft de inhoud van de scholing of leeractiviteit ook echt impact op de kwaliteit en beschikbaarheid van zorg? Op die vragen mogen we ons wat mij betreft wel wat meer richten.

Suzanne Verdonschot en Diede Stevens schreven een boek ‘Impactonderzoek’ waarbij je samen in kaart kunt brengen wat een leertraject oplevert. Als manieren om te evalueren noemen zij onder andere:

  • het kijken tijdens een leertraject, observeren
  • het vragen stellen aan deelnemers tijdens of direct na afloop van deelname
  • het kijken wat deelnemers doen in de praktijk
  • een wetenschappelijke analyse met voor-en nameting
  • het in kaart brengen van cijfers en verhalen over de doorwerking van het leertraject
  • een wetenschappelijk experiment met experimentele- en controlegroep

Je zou naar de mening van de auteurs het beste een impactmap kunnen maken waarbij je inzoomt op onderdelen als doelgroep, leerinterventie, bekwaamheden, werkgedrag, indicatoren voor succesvol werkgedrag en strategische doelen. Mooie oplossingen die echter vaak wel tijdrovend zijn. Maar liever die uren laten maken door onderzoekers waarvan er nog voldoende op de markt zijn, dan uren verspillen aan zorgprofessionals waarvan de markt schuurt en piept als ze onnodige uren maken. Mooie opdrachten ook voor zorgprofessionals die onderzoek moeten doen aan het einde van hun opleiding?

In 2018 en 2020 deden we effectonderzoek naar de groei in digitale vaardigheden van medewerkers uit 14 organisaties in de VVT. Ze bleken zichzelf 1.6 punten hoger te scoren op de zelfscan digitale vaardigheden dan 2 jaar daarvoor. Geweldig resultaat. En de digicoach werd als grootste succesfactor benoemd. Het blijkt echter behoorlijk lastig om te berekenen hoeveel extra tijd die 1.6 hogere score bijvoorbeeld oplevert en wat het effect daarvan is op de kwaliteit van zorg. We weten dat het helpt maar keihard bewijs zou het makkelijker maken voor organisaties om te investeren in de tijd die het vraagt.

Bij Buro StrakZ hebben we vorig jaar een kennisgame (FactZ) ontwikkeld waarin zorgprofessionals met behulp van kunstmatige intelligentie en quizvragen steeds kennis krijgen aangeboden op een moment en in een fase dat het hen past. Sommige medewerkers waren zo enthousiast dat ze de game thuis speelden op de bank in plaats van Netflixen. Maar er zijn natuurlijk ook deelnemers die een account hebben maar niet of nauwelijks spelen. Geen tijd voor. Onvoldoende aangejaagd door de organisatie of vergeten in de waan van de dag. We bieden intervisie, onderlinge kennisuitwisseling en tegenwoordig ook gratis kennissnackz (microlearnings) op onze website. In de vorm van korte verhalen, digitips, podcast, rapporten, een escaperoom, quizzen enz. (www.burostrakz.nl/kennissnackz). Verdieping en herhaling om het geleerde toe te blijven passen in de praktijk en mensen te stimuleren nieuwe kennis op te doen.

Vrijwel alle zorgorganisaties evalueren of deelnemers enthousiast zijn over de training en de trainer, en of ze de variatie tussen theorie en praktijk prettig vonden, of ze plezier hebben gehad, of ze de training zouden aanbevelen aan een collega. Dat doen wij ook na elke training. Maar zeker weten dat mensen echt iets anders gaan doen in hun werk na onze trainingen? We krijgen voldoende mooie verhalen uit de praktijk om door te gaan maar die vormen geen onomstotelijk wetenschappelijk bewijs. We weten inmiddels dat het inzetten van ambassadeurs beantwoordt aan de vraag van medewerkers en het beste antwoord biedt bij digitalisering. Maar een onderzoek naar het effect op de kwaliteit van zorg? Dat is er nog niet. En er is ook niet altijd een link te leggen tussen een leereffect en de bedrijfsresultaten.

Dat lijkt me wel heel mooi om te onderzoeken!
Wie heeft er een mooi voorbeeld van mooie methodes van leereffectonderzoek in de organisatie? En dan met name op de impact van een leeractiviteit op het gedrag van de zorgprofessional zelf, de client/ patiënt en de bedrijfsvoering?

Laten we bij dit ingewikkelde thema vooral leren van elkaar! #Samenleren #Samenimpactmaken.

Suzanne Verheijden
Augustus 2022