Wat is technostress?
Vaak denken mensen dat technostress vooral te maken heeft met frustratie door niet-werkende techniek. Of het gedwongen moeten werken met onbegrijpelijke software. Maar technostress omvat meer. Wat is de definitie eigenlijk?
“Ieder negatief effect op attitude, gedachten, gedrag of lichamelijke fysiologie dat direct of indirect wordt veroorzaakt door technologie”. (Weil & Rosen)
of actueler (TNO):
“De stress en druk die men ervaart als gevolg van technologie, zij het door het omgaan met de (toepassingen van) technologie, de constante communicatiestroom die er mogelijk uit volgt of de prikkels die het met zich meebrengt”.
Meer afleiding
We worden steeds vaker afgeleid door piepjes, appjes, updates, online meetings, mails, social media berichten en daardoor komen er veel meer prikkels binnen. Er ontstaat bij sommige mensen de angst om iets te missen waardoor er een verslavend effect optreedt en we onze apparaten nog beter in de gaten gaan houden. Daardoor zijn we minder productief, minder gefocust, meer gestrest, minder ín het moment’ en vervagen de grenzen tussen werk en privé.
Niet iedereen even vaardig
Het meebewegen in al die technologische ontwikkelingen vraagt wendbaarheid en veranderbereidheid. Het kunnen en willen meebewegen. En daar horen ook digitale vaardigheden bij. Deze competenties zijn niet bij iedereen even goed ontwikkeld. Uit onderzoek in de zorg blijkt dat zeker de 55+-er extra moeite heeft om alle digitale ontwikkelingen bij te houden.
Gevolgen
Een te hoge technostress kan leiden tot onzekerheid, faalangst, vermijding, overbelasting, burn-out, fysieke klachten (zoals slapeloosheid of een text-neck), maar ook het werkplezier en zelfvertrouwen verminderen.
Technostress heeft verschillende oorzaken.
- Techno-overload: Techno-overload ontstaat wanneer nieuwe technologieën mensen ertoe dwingt meer werk te doen en het sneller te doen.
- Techno-invasie: Techno-invasie ontstaat wanneer mensen het gevoel hebben dat ze altijd en overal verbonden moeten zijn en altijd en overal bereikbaar te zijn.
- Techno-complexiteit: Techno-complexiteit doet zich voor wanneer veranderingen in het computersysteem betekenen dat mensen voortdurend tijd en moeite moeten besteden aan het bijwerken van hun vaardigheden of technische hulp moeten inroepen wanneer ze met een probleem worden geconfronteerd.
- Techno-onveiligheid: Techno-onveiligheid ontstaat wanneer mensen zich bedreigd voelen en hun baan gaan verliezen aan degenen die nieuwe gadgets en computerapparatuur beter begrijpen.
- Techno-onzekerheid: Techno-onzekerheid ontstaat wanneer de voortdurende technologische vooruitgang, met korte levenscycli voor computersystemen, ertoe leidt dat werknemers het gevoel hebben dat hun kennis constant achterhaald is.
- Technoprivacy en techno-inclusie. Vaak zorgen over privacy door technologie en zorgen of je wel mee kan komen.
Maak het bespreekbaar
Het herkennen van de reden voor stress is belangrijk om mensen die er last van hebben op de juiste manier te begeleiden. Maar voorkomen is beter dan genezen: bereid de implementatie van nieuwe technologie goed voor. Neem je medewerkers op tijd mee en houd rekening met digitale starters.
Ga in gesprek over het thema als digicoach, ambassadeur zorgtechnologie of leidinggevende. Technologie is immers een onderdeel van het leven en gaat niet meer weg uit de zorg. Technologie biedt mooie kansen voor medewerkers en voor cliënten/ patiënten. Maar dat vraagt wel een goede begeleiding en een open cultuur waarin angst, onzekerheid en stress bespreekbaar is.
Je wilt je kostbaarste goud toch niet verliezen door de negatieve effecten van technologie?
Suzanne Verheijden
Bron:
TNO – Technostress reikt verder dan technologie (2017)
Ragu-Nathan en collega’s – The Consequences of Technostress for End Users in Organizations (2008)
Catelijne van Oss- Interventieontwerp Digitale veerkracht, toolkit voor leidinggevenden (2023)
